0-9 * A * B * C * D * E * F * G * H * I * J * K * L * M * N * O * P * Q * R * S * T * U * V * W * X * Y * Z |
sterabonnement |
Sterabonnement, kaart
waarmee gedurende een week of een maand binnen een aantal zones gereisd mag worden. Er bestaan vanaf 1980 1- t/m 6-ster-abonnementen. Deze zijn geldig in het stads- en streekvervoer en op HOV-bussen (in de spits geldt meestal een toeslag). Tot 1990 bestaat er ook nog een 8-ster-abonnement en tot 1996 een 7-ster-abonnement. Er is ook een N-ster-abonnement, welke op alle zones in Nederland geldig is, tot eind 2006 alleen in het stads- en streekvervoer, vanaf 2007 ook op de HOV-lijnen (Interliner, Qliner en Hanzeliner). Tot 2012 zijn deze abonnementen onderdeel der nationale vervoerbewijzen, daarna wordt het een regionaal abonnement (alleen het N-ster-abonnement blijft landelijk).
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Sternet |
Sternet, benaming voor stadsdienst, waarbij de lijnen die grofmazige routes rijden beschreven worden. Van 2003 t/m 2008 wordt deze naam, samen met servicenet gehanteerd door Arriva die op dat moment de stadsdienst van Leeuwarden uitvoert. De servicenet-lijnen worden voornamelijk uitgevoerd door Wright Cadets (10 meter) en de sternet-lijnen door Wright Commanders (12 meter).
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
stopknop |
Stopknop, knop die bedoeld is om kenbaar te maken dat er bij de volgende halte gestopt moet worden en dat de achterdeur geopend moet worden. De knop zorgt ervoor dat er een (meestal rode) signaallamp gaat branden. Hier zijn er twee van: één in de passagiersruimte en één op het bedieningspaneel bij de buschauffeur. Bij een gelede bus kan er ook nog sprake zijn van een derde signaallamp in de volgwagen; bij trams zelfs nog meer. In alle gevallen is een stopknop bij een passagierszetel een terugverende drukknop. Als dit een tweestandenschakelaar zou zijn, dan zou de passagier voor het verlaten van de autobus of tram deze schakelaar weer in de stand "uit" moeten zetten. Het gevolg zou kunnen zijn dat bij het vergeten van deze handeling het licht blijft branden en een tweede passagier voor de volgende halte geen gebruik meer kan maken van deze functie. Om te voorkomen dat bij het loslaten van de terugverende drukknop de signaallamp meteen weer dooft, dient er een geheugenfunctie te worden ingebouwd in de vorm van een hulprelais die op zijn beurt de lamp bedient. Bij het loslaten van de drukknop neemt het hulpcontact van het relais de functie van de drukknop over en de lamp blijft branden. Zodra de chauffeur minstens één der deuren opent, zorgt een door de deur bediende reset-schakelaar voor het doven van de lamp. De schakeling kan ook elektronisch of softwarematig worden opgebouwd. Er is dan geen sprake van een hulprelais, maar van logische poorten. Afbeelding 1: Principeschakeling met 4 stopknoppen op hardwarematige wijze Afbeelding 2: Principeschakeling met 4 stopknoppen op elektronische of softwarematige wijze Zie ook: Schakel- en regeltechniek S3, A. de Bruin, A.A.P.C. Kockx, J.F.M. Latjes (1992) - Uitgeverij Nijgh & Van Ditmar Educatief, ISBN 90-236-05810 Zie ook: Automatiseringstechniek 2EN Besturingstechniek, H.P.T. Pijnappels (1994) - Stam Techniek, ISBN 90-401-01477 tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
stoptrein |
Stoptrein, trein die op alle tussengelegen stations halteert.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Streef |
Streef, voluit Fa. Gebr. Streef, ook Streef Reizen, is een busbedrijf voor stadsvervoer en reizen in Culemborg dat van 1940 t/m 1982 een lijn verzorgt tussen Culemborg en het daarbuiten gelegen station. In 1982 volgt opname van deze stadslijn in de Zuidooster. Het reisbureau gaat samen met de twee andere vervoerders Jan Hol en Zuydam in 2020 over in Krol Reizen. Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 foto/tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
streekgeel |
Streekgeel, benaming voor de centrale huisstijl van autobussen. Deze huisstijl uit de jaren zeventig is een onderdeel van Spoorslag '70 van de NS, waarbij de samenhang tussen alle openbaar vervoer naar voren moet komen. De kleur geel wordt ondersteund door de kleuren wit en grijs. Het kleurenschema van de gele autobussen wordt
als volgt:
In eerste instantie wordt er nog voor de schortplaten grijs gebruikt, maar nadat er reclame op de bussen verschijnt en de gele kleur toch nog een beetje zichtbaar moet blijven, verdwijnt omstreeks 1984 de grijze kleur van de schortplaten en worden deze ook geel. tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
strippenkaart |
Strippenkaart, vervoerbewijs geldig op het stads- en streekvervoer, vanaf 1980 onderdeel van het nationaal-tariefsysteem, vanaf 2013 een provinciale aangelegenheid. Ook geldig op HOV-bussen met in de spitsuren een toeslag te betalen (na de komst van de OV-chipkaart vervalt deze toeslag). Er bestaan drie varianten, de duurdere grijze (alleen te kopen bij de chauffeur), de volwaardige blauwe (te verkrijgen in de voorverkoop, o.m. het station, de supermarkt en tabakszaken) en de roze kortingsversie (eveneens te verkrijgen bij de zojuistgenoemde verkooppunten). De geldigheidsduur vanaf stempeltijd is als volgt:
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
stroomafnemer |
Stroomafnemer, aan een beweegbaar deel gemonteerd onderdeel op een elektrische trein of tram die stroom afneemt van de bovenleiding. Aangezien veel stroomafnemers veel overeenkomsten vertonen met het tekengereedschap pantograaf, wordt deze in spoorjargon ook vaak zo genoemd.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
stroomlijnmaterieel |
Ofschoon elke moderne trein wel een stroomlijnvorm heeft, wordt met de term stroomlijnmaterieel in spoorjargon meestal een afgebakende groep treinseries bedoeld, die onderling ook gekoppeld kunnen rijden. De stroomlijnvorm zorgt voor een verminderde luchtweerstand. Het materieel is gefabriceerd door de Nederlandse bedrijven Werkspoor in Utrecht, Allan in Rotterdam en Beijnes in Haarlem, waarbij het elektrische gedeelte door Heemaf in Hengelo is verzorgd. Het betreft hier het dieselmaterieel DE3 (1934),omBC (1937),DE5 en DE1/DE2, het elektrische materieel mat '35, mat '36, mat '40, mat '46 en mat '54 en het stroomlijnpostrijtuig Pec. Ook het directievoertuig De Kameel behoort tot deze reeks, maar kan niet zonder meer gekoppeld rijden. Hoewel mat '64 ook nog wel eens tot het stroomlijnmaterieel wordt gerekend, kunnen deze treinen en alles wat daarna komt, niet meer in treinschakeling met de eerdergenoemde treinseries rijden.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
stuurstand |
Een stuurstand bevindt zich aan het uiteinde van een stuurstandrijtuig en is bedoeld om op afstand een locomotief te bedienen. Een stuurstand maakt het mogelijk om een serie rijtuigen en een locomotief te laten fungeren als zowel een trek- als duwtrein.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Superbus |
Superbus, elektrisch voortbewogen bus, die zich buiten de steden op een betonnen geleidingsbaan op topsnelheid voortbeweegt. Het is een idee van natuurkundige en voormalig astronaut Wubbo Ockels.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
supplement |
Supplement, uitbreiding op een trajectabonnement op HOV-lijnen (en eveneens NS-abonnementen). Met het supplement kan tot maximaal drie zones (zowel begin- als eindpunt) nog met het stads- en streekvervoer gereisd worden. Vanaf 2007 is het gebruik van een supplement op de meeste HOV-lijnen overbodig geworden, omdat vanaf dat moment het volledige assortiment sterabonnementen geldig wordt. In 2012 willen de vervoerders wegens toenemende kosten van deze abonnementsvorm af en dat gebeurt dan ook, dit tot protest van diverse reizigersbelangenorganisaties.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Syntus |
Syntus, trein- en busmaatschappij vanaf 1999, verzorgt in eerste instantie het trein- en busvervoer in de achterhoek en gedeeltelijk Twente (onder de naam Twents). Vanaf 2009 is Syntus ook actief in het westen van Overijssel en Gelderland
(de Veluwe). Sinds 2012 is het Franse bedrijf Keolis de eigenaar van Syntus en vanaf 2017 is de naam dan ook gewijzigd. Daar waar Syntus/Keolis nog actief is onder de naam Syntus, blijft de naam Syntus nog op de treinen en bussen prijken. tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
TAD (Tholen) |
De TAD, voluit de Coöperatieve Vereniging Thoolse Autobusdiensten 'TAD' U.A., gevestigd te Tholen, is een bedrijf dat een vergunning heeft voor diverse lijnen uitgevoerd door drie bedrijven op het eiland Tholen in de provincie Zeeland.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
TAD (Twente) |
De TAD, voluit de Twentse Autobus-Dienst: Fa. J.W. Bos & Zn. gevestigd in Enschede is een autobusbedrijf dat onder die naam vanaf 1923 enkele lijnen rondom Hengelo en Enschede exploiteert. Uiteindelijk blijft de lijn Enschede - Losser - Overdinkel over die in 1955 wordt verlengd naar Gronau. Er bestaat een rechtstreeks traject tussen Losser en Overdinkel en een omweg-traject via Glane. In 1982 wordt de lijn samengevoegd met de TET-lijn Ootmarsum - Oldenzaal - Losser, waarvan een aantal ritten nog door de TAD worden uitgevoerd. In 1984 gaan de lijndiensten in zijn geheel over naar de TET. Daarnaast heeft de TAD nog een tourafdeling en deze wordt voortgezet tot 1993 waarna er een fusie komt met Arke onder de naam Arke-TAD en vanaf 2009 TAD Tours. In 2015 is TAD Tours overgenomem door Gebo Tours. Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
tariefaftopping |
Tariefaftopping geeft aan wanneer het maximumbedrag van een OV-tariefstelsel wordt bereikt. Reist men met een magnetische vervoerkaart (bijv. de Londense Oyster card) een maximum aantal kilometers, dan wordt een dagprijs in rekening gebracht, m.a.w. er wordt dan geen bedrag meer afgeschreven. Daar er in Nederland vele ingewikkelde tariefstelsels naast elkaar bestaan, kent de OV-chipkaart deze luxe helaas niet. In sommige gevallen bestaat er wel een tariefaftopping per rit, maar dit
wordt teniet gedaan als er met inchecken weer een nieuwe rit wordt begonnen.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
tariefeenheid |
Een tariefeenheid is een eenheid die (nagenoeg) overeenkomt met het werkelijk aantal afgelegde kilometers. In het HOV-vervoer (en ook op de trein) maakt men gebruik van kaartjes waarvan de prijzen gebaseerd zijn op het aantal tariefeenheden.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
teltreden |
Teltreden zijn opverende treden van een trap voorzien van een sensor, waarmee men het aantal passagiers kan tellen dat de bus verlaat (meestal zijn deze teltreden bij de middenuitstap bevestigd). Tegenwoordig hebben de vervoerders een ander middel om de passagiersstromen te meten, namelijk de OV-chipkaart. Bovendien zijn de meeste streekbussen voorzien van een (gedeeltelijk) lage vloer, dus is er ook geen trap meer.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
W.C. Tensen |
W.C. Tensen is van 1930 t/m 1980 een autobusbedrijf dat het vervoer verzorgt in het oostelijk deel van Utrecht. Als huisstijl wordt al spoedig een donkerrode kleur gekozen, wat tot het eind in 1980 standhoudt. Vanaf 1937 is Tensen een trouw afnemer van Volvo. In 1980 wordt het westelijke lijnennet opgeslokt door Centraal Nederland en het oostelijke net door de VAD. Het wagenpark gaat in zijn geheel over naar de VAD. Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
TESO |
De TESO, voluit NV Texels Eigen Stoombootonderneming, vanaf 2007 Koninklijke NV Texels Eigen Stoombootonderneming, is een bedrijf dat vanaf 1907 een bootdienst onderhoudt tussen het vasteland vanaf Den Helder naar het eiland Texel. Daarnaast verzorgt de TESO van 1942 t/m 1971 een autobusdienst op het eiland zelf. Omdat deze onderneming verliesgevend is, wordt deze per 1971 dienst afgesplitst en ondergebracht in de Autobusonderneming Texel (AOT). Zie ook: De website van de TESO (externe link) Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
TET |
TET, voluit: Twentse Elektrische Tramweg-Maatschappij, bus- en tramwegmaatschappij van 1923 t/m 1999. Aanvankelijk begonnen als trambedrijf met de bediening van de lijn Enschede - Glanerbrug, waarna deze in 1933 wordt opgedoekt, ontwikkelt de TET zich tot busbedrijf met een lijnennet rondom Almelo, Hengelo, Enschede en Oldenzaal. Na de bedrijven Winkel, NOT/WATO, ONOG, RCT en TAD overgenomen te hebben, onstaat er in 1997 een samenwerking met de GVM als voorbereiding op een fusie onder de naam Oostnet. Uiteindelijk komt er in 1999 een fusie tot het grotere Connexxion. Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf tekst en fusiediagram: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
traject |
Een traject is een bepaalde route tussen twee plaatsen.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
trajectabonnement | |||||||||||||||||||||||||
trambus |
Trambus, type autobus met de voorinstap voor de vooras. Andere varianten zijn de torpedofrontbus en de frontstuurbus. Een trambus is in te delen in drie gedeelten: nl. de vooroverbouw (waar ook de voorinstap zit), de wielbasis en de achteroverbouw.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
treinstam |
Treinstam, samenstel van treinwagons van hetzelfde type, die met elkaar kunnen worden uitgewisseld.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
treinstel |
Treinstel, samenstel van treinwagons van hetzelfde type, die onder normale omstandigheden nooit met elkaar worden uitgewisseld. Uitwisseling zal alleen plaatsvinden in bijzondere gevallen zoals schade, verandering van het treinstel of gevolg van oorlogshandelingen (dit laatste gebeurt veelvuldig met alle wagons die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn afgevoerd en naderhand weer zijn teruggekomen). Bij de NS en de overige treinvervoerders gaat een treinstel altijd gepaard met een treinstelnummer.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Trio |
Trio, is een busbedrijf gevestigd te Boskoop dat van 1925 t/m 1968 een lijdienst onderhoudt op het traject Boskoop - Gouda. Gaandeweg komen de aandelen in handen van de Citosa en zodoende verzorgt de Trio de diensten op de vergunning en voor rekening van de Citosa. Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Historie Citosa - Openbaar Vervoer in Boskoop Zie ook: Autobusonderneming Trio verzorgde het personenvervoer van Boskoop via Hazerswoude naar Leiden - Rijnlandse Geschiedenis Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf (zie bij Trio) tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Tripperpas |
Tripperpas, digitaal betaalmiddel in de stad Groningen tussen 2001 en 2003. Dit systeem wordt gedurende die periode in diverse stadsbussen uitgeprobeerd. Voorloper van de OV-chipkaart.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
trolleybus |
Trolleybus, autobus waarbij er stroom van de bovenleiding wordt onttrokken. Dit type bus is alleen nog in Arnhem te zien. Tussen 1989 en 2009 rijdt er ook in Gent één trolleybuslijn.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
TSN |
TSN, voluit: Technoservice Nederland in Waddinxveen is een bedrijf dat wagenparken van OV-bedrijven beheert en onderhoudt. TSN heeft na het faillissement van carrosseriebedrijf Den Oudsten in Woerden in 2001 de onderdelen en kennis overgenomen.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Twee Provinciën |
De Twee Provinciën of TP, voluit NV Vervoermaatschappij 'De Twee Provinciën' is een vergunninghoudende organisatie gevestigd in Rotterdam, die van 1942 t/m 1974 de volgende bedrijven het busvervoer laat verzorgen:
In 1974 worden alle lijnen toegevoegd aan het vervoersgebied van Westnederland. Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf tekst en logo: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Tweede Generatie |
Tweede Generatie, benaming voor de reeks felrode stadsbussen die in 1982 als opvolger gelden voor de wijnrode CSA-stadsbus uit de jaren zeventig. Er zijn ook reeksen in in andere kleuren uitgevoerd: bij de Stadsdienst Zwolle zijn ze blauw en bij de Enhabo in Landsmeer lichtbruin. Zie verder bij CSA-II.
tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Twents |
Twents, vervoersnaam van Connexxion en Syntus in Twente. De bussen van Twents zijn net zoals bij de vroegere TET rood uitgevoerd en het materieel is gestandaardiseerd op Berkhof Ambassador 200. tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Ugarte |
Ugarte is sinds 1990 een Argentijnse carrosseriebouwer in Saladillo in de provincie Buenos Aires. Er worden bussen gebouwd op chassis van Mercedes Benz, Scania, Agrale en Volkswagen. Foto: Andrzej Otrȩbski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons Omschrijving: Mercedes Benz/Ugarte-bus van vervoerder MOCBA als lijn 59 in Buenos Aires in Argentinië Zie ook: De website van Ugarte tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
Utrechtse sneltram |
Utrechtse sneltram, verzameling van twee sneltramlijnen die rijden tussen Utrecht - Nieuwegein-Zuid v.v. en Utrecht - IJsselstein v.v. De infrastructuur wordt ontwikkeld door de NS en busmaatschappij Westnederland zorgt van het begin af aan in 1983 voor het vervoer. De sneltrams zijn geel/oranje van kleur. In 1994 wordt het Nieuwegeinse gedeelte van Westnederland, waaronder deze sneltrams, overgeheveld naar het nieuwe bedrijf Midnet en vanaf 1999 komt de sneltram in handen van Connexxion. De sneltrams worden overgespoten in de Connexxion-huisstijl. tekst: autobussenwebsite.nl | ||||||||||||||||||||||||
UVO |
De UVO, voluit de Utrechtse Vervoer-Onderneming, is een busbedrijf in Utrecht dat van 1957 tot 1968 een lijn verzorgt op het traject Utrecht - Vleuten - Haarzuilens - Kockengen. De lijn wordt in 1957 overgenomen van de KABO (Kockengense Autobus-onderneming) die dit ruim dertig jaar heeft gedaan. De UVO is een dochteronderneming van de VAVO gevestigd te Schoonhoven (ZH). Een eigen wagenpark heeft de UVO niet; er wordt gebruik gemaakt van de bussen van de VAVO, waarbij bus 67 het opschrift UVO-Utrecht heeft gehad. In 1968 gaat de lijn over naar Maarse & Kroon. Zie ook: VAVO-Historie Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378 Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf tekst: autobussenwebsite.nl |