0-9 * A * B * C * D * E * F * G * H * I * J * K * L * M * N * O * P * Q * R * S * T * U * V * W * X * Y * Z
Wed. de Haas
Wed. de Haas, voluit N.V. v/h Fa. Wed. A.W. De Haas is een bedrijf dat tussen 1921 en 1971 lijndiensten verzorgt tussen o.a. de plaatsen Utrecht, Zeist, Barneveld, Ede, Veenendaal en Elst. In 1950 wordt de firma omgezet in een NV. In 1971 gaan de lijnen over naar de NBM.
Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378
tekst: autobussenwebsite.nl
HABO
De HABO, voluit de Hollumer Autobusonderneming: Fa. Visser, Ridder & Co. is vanaf 1934 een bedrijf dat vanuit Hollum busdiensten verzorgt op het westelijke gedeelte van het eiland Ameland. Het oostelijke gedeelte neemt Wagenaar voor zijn rekening.
In 1959 worden de afmeerpieren voor de boten zowel op het vasteland als op het eiland verlengd, zodat niet meer op de vloed hoeft te worden gevaren, maar volgens vaste tijden. Dat betekent dat ook de autobusdienst volgens een vaste dienstregeling kan worden uitgevoerd.
In 1967 wordt de dienst van de HABO samen met Wagenaar toegevoegd aan het lijnennet van de NOF.

Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378
tekst en fusiediagram: autobussenwebsite.nl
Hainje
Hainje, carrosseriebouwer in Heerenveen van 1907 t/m 1989, opgericht door Bartele Hainje. De naam Hainje wordt vooral bekend van de wijnrode CSA-stadsbus en de tweede generatie felrode stadsbus, hoewel ze ook exemplaren van de standaard-streekbus hebben gebouwd. In 1989 wordt Hainje overgenomen door Berkhof Valkenswaard. Berkhof laat de naam Hainje vallen, omdat Hainje aan een kwaliteitsprobleem onderhevig zou zijn. Berkhof is bevreesd voor het feit, dat streekbussen onder de naam Hainje (die op dat moment voornamelijk bekend staat als carrosseriebouwer voor stadsbussen) niet goed zullen verkopen.
Zie ook:
CSA I
CSA II
DAF MB200 DKDL564-Hainje
DAF MB200 DKDL600-Hainje
tekst: autobussenwebsite.nl
Half Cab
In busjargon betekent half cab dat de chauffeur zich in een halve cabine bevindt. Aan de andere zijde bevindt zich een inkeping waarbij een gedeelte van de motorkap zichtbaar is. Bussen met een halve cabine zijn voornamelijk een verschijnsel in het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Noord-Ierland, zowel enkel- als dubbeldekkers.
tekst: autobussenwebsite.nl
Hanzeliner
Hanzeliner, snelbus tussen Zwolle en Emmeloord van 2005 t/m 2007 en tussen Zwolle en Lelystad van 2005 t/m 2012. Op de Hanzeliner geldt het HOV- (trajectgebonden) tarief. Het assortiment strippenkaarten (max. t/m 19 strippen) en abonnementen (1 t/m 6-ster) is tot 2007 ook geldig, in de spitstijd met toeslag. Vanaf 2007 zijn, wegens een wijziging in het HOV-tarief voor de lange afstand, strippenkaarten met 20 strippen en het gehele assortiment abonnementen (1 t/m 6-ster en N-ster) geldig, in de spitstijd met toeslag. In 2007 wordt de lijn tussen Zwolle en Emmeloord stopgezet wegens tegenvallende resultaten. In de winter van 2012 moet de lijn tussen Zwolle en Lelystad er aan geloven, omdat er dan een trein over de nieuwe Hanzespoorlijn gaat rijden.
tekst: autobussenwebsite.nl
Hanzespoorlijn
Hanzespoorlijn of Hanzelijn, spoorweg tussen Zwolle en Lelystad Centrum, in dienst gesteld in de winter van 2012. De Hanzelijn sluit in Zwolle aan op de treinlijnen naar Groningen en Leeuwarden, de treinlijn naar Enschede, de IJssellijn (de voormalige schrootlijn) naar Roosendaal, de Kamperlijn naar Kampen, de treinlijn over de Veluwe naar Amersfoort en in Lelystad sluit de lijn aan op de Flevospoorlijn naar Leiden en de Oosterspoorlijn tussen Amsterdam CS en Zutphen. Op de lijn zelf worden voornamelijk de Intercitydiensten Groningen/Leeuwarden - Schiphol - Den Haag CS en de stoptreindiensten Zwolle - Amsterdam CS uitgevoerd.
Zie ook op deze pagina van Langs de rails.
tekst: autobussenwebsite.nl
Harmanni
Harmanni, voluit Fa. Garage Harmanni & Zonen - opgericht in 1930, verzorgt tussen 1949 en 1971 op een trajectvergunning de busdienst Woonoord Schattenberg - Assen en daarnaast op een gemeentevergunning de stadsdienst in Assen. Tot in de oorlog voert de onderneming ook een marktdienst uit over de lijn Peize-Donderen-Vries-Assen. Daarnaast beschikt de onderneming over een reisbureau. Terwijl de stadsdienst in Assen in 1986 wordt overgenomen door de DVM, blijft het touringcarbedrijf nog tot 1990 bestaan, waarna het verkocht wordt aan Sijpkes in Stadskanaal.
Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378
Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf
tekst: autobussenwebsite.nl
harmonicabus
Harmonicabus, ander woord voor gelede bus. Zie aldaar.
tekst: autobussenwebsite.nl
Hermes
Hermes, busmaatschappij vanaf 1995. Ontstaan door middel van een fusie tussen de Zuidooster Autobusdiensten en de VSL. Thans is de Hermes-Groep een dochteronderneming van Connexxion.

Zie ook: Eerste serie nieuwe generatie VDL Citea's: Hermes zet vergroening in Eindhoven door - VDL Lasindustrie, 7 april 2012
tekst: autobussenwebsite.nl
Hoek van Hollander
Hoek van Hollander, bijnaam voor het eerste elektrische stroomlijn-treinmaterieel mat '35, series ELh2 201 t/m 203 + 207 en ELDh 204 t/m 206 + 208. De bijnaam is te danken aan de veelvuldige inzet tussen Rotterdam en Hoek van Holland.
tekst: autobussenwebsite.nl
Hondekop
Hondekop, bijnaam (volgens de groene spelling van voor 1996) voor het elektrisch stroomlijntreinmaterieel mat '54 (rechts op onderstaande afbeelding). De naam dankt dit treinmaterieel aan de bolle neus en aan de positie van de pantograaf (stroomafnemer) die zich vlak boven de machinstencabine bevindt (zowel de wagons Bk als BDK bij de vierwagenstellen ELD4 plan F, G en P en alleen wagon ABDk bij de tweewagenstellen ELD2 plan F, G, M en Q). De naam wordt door leken (veelal de journalistiek) ook vaak gebruikt voor het elektrisch materieel mat '64 (Plan T en Plan V, links op de foto) en Plan U (DE3). Dit zal de ware treinliefhebber tegen de borst stuiten en deze zal dan ook alles doen om deze fout recht te zetten.

Afbeelding: Schermafbeelding uit DTG Train Simulator met treinen van Dutch Classics en ChrisTrains.
tekst: autobussenwebsite.nl
HOV
HOV is een afkorting voor Hoogwaardig Openbaar Vervoer en betekent een snelle verbinding van de ene naar de andere plaats. Voorbeelden van HOV-bussen zijn de Interliner, de Qliner, de Hanzeliner en de Zuidtangent.
tekst: autobussenwebsite.nl
HOV-Tarief
HOV-tarief, tariefsysteem gebaseerd op tariefeenheden. Dit tarief is gebaseerd op het tarievenstelsel van de NS (tweede klas). In tegenstelling tot het nationaal-tariefsysteem (strippenkaarten) gaat het HOV-tariefsysteem uit van het aantal gereden kilometers in plaats van het aantal afgelegde zones. Het HOV- en het NS-tarief is onderling niet uitwisselbaar. Bij de invoering van de OV-chipkaart wordt dit systeem vervangen door het Easy-Trip-systeem voor de OV-chipkaart, waarbij het kilometertarief voor HOV-bussen doorgaans hoger is dan dat bij stads-/streekbussen.
tekst: autobussenwebsite.nl
HTM
De HTM, voluit de NV Gemengd Bedrijf Haagse Tramweg Maatschappij, vanaf de zomer van 2002 HTM Personenvervoer, openbaar vervoerbedrijf vanaf 1925. Verzorgt de stadsdienst in Den Haag. Tot 2004 had de HTM ook aandelen in het bedrijf Stadsvervoer Nederland. Tussen 2012 en 2018 verzorgt de HTM samen met het bedrijf Qbuzz het stadsvervoer, onder de joint venture HTMBuzz.

Zie ook: Haagse trams in beeld vanaf 1945, J. Blok - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133514
Zie ook: Met de bus mee, deel 3: Van de Marne naar de Meuse, H. Verhoeff - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133378
Zie ook: De buitenlijnen van de HTM, J. Blok - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789060133477
Zie ook: Haagse PCC-cars, J. Blok, R. van Apeldoorn - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789059612587
Zie ook: Haagse bussen, busbedrijf van de HTM 1924-1973, J. Blok, R. van Apeldoorn - Uitgeverij De Alk - ISBN 9789059612761
Zie ook: Verdere informatie over dit bedrijf
Zie ook deze pagina van het Haags Busmuseum.
tekst: autobussenwebsite.nl
ICM
ICM, intercitytreinmaterieel Plan Z bestaande uit 94 driewagenstellen en 50 vierwagenstellen gefabriceerd door Waggonfabrik Talbot te Aken. Aanvankelijk wordt de nieuwe serie als IC3 aangeduid en vanaf 1983 als ICM-0 om ze te kunnen onderscheiden met de vanaf dat jaar gebouwde series. In 1977 worden er zeven prototypes ICM-0 ELE3 4001-4007 besteld die nogal afwijken van de latere series ICM-x ELDx 4011-4250. Deze afwijkingen maken ook dat de prototypes in eerste instantie nog niet gekoppeld met de latere series kunnen rijden; hiervoor zijn wat aanpassingen nodig. Het uiterlijk van zowel de prototypes als de serietreinstellen is geel met een donkerblauwe baan rondom ramen en deuren. Het meest kenmerkende aan deze treinen is de doorloopkop: de passagiers, de conducteur en de kelner met de minibar kunnen binnendoor van het ene naar het andere treinstel lopen, terwijl de machinist boven de doorloopkop zijn werkruimte heeft. In 2003 worden wegens toenemende kosten de prototypes terzijde gesteld. In 2006 worden de serietreinstellen gemoderniseerd, waarbij het interieur en de wandbeplating worden gewijzigd. Omdat de doorloopkoppen aan steeds meer storingen onderhevig zijn, worden in de nog onverbouwde stellen deze niet meer gebruikt en in de verbouwde stellen verwijderd. Qua uiterlijk ondergaat het materieel lichte wijzigingen. Zo wordt ondermeer de naam Koploper verwijderd, die alle treinstellen van meet af aan bij zich dragen.
Het zoemende geluid dat bij de meeste stellen (en dan met name bij de mBDk waar zich de stroomafnemer bevindt) bij het optrekken is te horen is afkomstig van een chopper, een elektronische schakeling die een constante elektrische gelijkspanning spanning omzet in een blokvormige regelbare gelijkspanning. Dit geluid is te horen vanaf de serie ICM-2. De series ICM-0 en ICM-1 die voorzien zijn van rijweerstanden kennen dit zoemende geluid niet.
Series:
ICM-0 (IC3): ELE3 4001-4007 (rijweerstanden)
ICM-1: ELD3 4011-4050 (rijweerstanden)
ICM-2: ELD3 4051-4097 (chopper)
ICM-3: ELD4 4201-4230 (chopper)
ICM-4: ELD4 4231-4250 (chopper)
Zie ook: Elektrische treinen in Nederland deel 3, C. van Gestel, B. van Reems, P. van der Welle - Uitgeverij De Alk, ISBN 90-6013-057-X
Zie ook: Spoorwegmaterieel in Nederland, G. Nieuwenhuis, H. Nahon - Uitgeverij De Alk, ISBN 90-6013-949-6
Zie ook: NS in kleur, deel 1: Treinstellen, H. Peters, J.-W. Koene - S.A. Editions H.K.
Zie ook: Langs de rails: Koplopers (IC-III, plan Z, ICM, ICMm), N. Spilt
tekst: autobussenwebsite.nl
ICNG
ICNG, intercitytreinmaterieel bestaande uit 49 elektrische vijfwagenstellen (EL5) en 50 achtwagenstellen (EL8), waarvan 20 bestemd voor grensoverschrijdend verkeer naar België. De treinen zijn gefabriceerd door de Franse transportonderneming Alstom, waarbij het ontwerp is gebaseerd op de Coradia Stream. De binnenlandse treinstellen zijn geschikt voor een spanning van 1500Vdc (binnenlands intercitynet) of 25kV 50Hz (HSL-Zuid), terwijl de 20 Belgische stellen bedoeld zijn voor zowel 1500Vdc (Nederlands deel) als 3000Vdc (Belgisch deel). De EL5-exemplaren zijn voorzien van zes tractie-draaistroommotoren met elk een vermogen van 440kW, terwijl de EL8-stellen er acht hebben. De treinen zijn voorzien van een intercity-huisstijl zoals te doen gebruikelijk vanaf 1970 en dienen vanaf het tweede kwartaal van 2023 als opvolger het Fyra-materieel V250. In een later stadium zal het ICNG-materieel ook andere intercitydiensten berijden en dus ook met name het Intercitymaterieel van Talbot (ICM-x ELDx) vervangen alsmede de ICR-rijtuigen en hun bijbehorende locomotieven. Opvallend en geheel nieuw voor de intercitydienst is de gelijkvloerse instap en de meer diverse opstelling der passagierszetels. De toegangsdeuren voor passagiers zijn allen enkelvoudig. De EL5- en EL8-stellen voor binnenlands verkeer worden genummerd in resp. de 3100- en 3200-reeks, waardoor de nummers die eerder toegekend waren aan het PEN-materieel DH1/DH2 worden hergebruikt. De 20 Belgische stellen worden genummerd in de geheel nieuwe 3300-reeks.

Series:
ICNG: EL5 3101-3149 (binnenlands verkeer)
ICNG: EL8 3201-3230 (binnenlands verkeer)
ICNG: EL8 3301-3320 (buurlandverkeer naar België)
Zie verder hier voor foto's.
Zie ook: Rail Magazine | Intercity Nieuwe Generatie | Hardcover editie, Speciaalnummer 17 - Uitgeverij Uquilair
Zie ook: Langs de rails: ICNG: Intercity Nieuwe Generatie, N. Spilt
tekst: autobussenwebsite.nl
ICR
ICR, serie getrokken stalen rijtuigen bestaande uit 317 rijtuigen met verschillende indelingen. Het uiterlijk van deze stalen rijtuigen is geel met een donkerblauwe baan rondom ramen en deuren. Bij de rijtuigen voor de Beneluxdienst is deze baan donkerrood, na ombouw tot ICRm wordt ook deze baan donkerblauw. De rijtuigen worden getrokken/geduwd door een elektrische locomotief type 1700. Voor de Beneluxdienst en, vanaf 2006 als de intercityrijtuigen zijn verbouwd tot ICRm, ook voor de binnenlandse dienst wordt ook een stuurstandrijtuig gebruikt, die in 2011 op één na worden gesloopt. Eén stuurstandrijtuig blijft bewaard in het Spoorwegmuseum in Utrecht.

Eén der rijtuigen ICR.
Illustratie: Arthur's treinenpagina

Zie ook: NS in kleur, deel 2: Locomotieven en Rijtuigen, H. Peters, J.-W. Koene - S.A. Editions H.K.
Zie ook: Langs de rails: Rijtuigen NS, N. Spilt
tekst: autobussenwebsite.nl
IJssellijn
IJssellijn, de naam voor de treinverbinding tussen Zwolle en Roosendaal. Het gedeelte Zwolle - Arnhem is onderdeel van Staatslijn A (Leeuwarden - Arnhem). De overige delen van het traject zijn de spoorlijnen Arnhem - Nijmegen, de Brabantse Lijn (Nijmegen - Tilburg) en de spoorlijn Breda - Roosendaal. Vanaf 1970 is de IJssellijn weliswaar onderdeel van het Intercitynetwerk, maar tot en met 2011 worden alle niet-stoptreindiensten uitgevoerd als sneltrein. Gaandeweg weet de NS ook het oudere materieel op het traject in te zetten (in plaats van het in de jaren '80 in dienst gestelde intercitymaterieel ICM), wat de lijn de bijnaam schrootlijn oplevert. In 2006 wordt de verbinding gesplitst in Zwolle - Nijmegen en Arnhem - Roosendaal. In de winter van 2008 komt er weer een treinverbinding tussen Zwolle en Roosendaal.
tekst: autobussenwebsite.nl
InfoXX
Infoxx, communicatiesysteem in de bussen van Connexxion.
tekst: autobussenwebsite.nl
Integraalbus
Een integraalbus is een bus waarbij zowel het chassis als de carrosserie van dezelfde fabrikant is. Men spreekt dan ook wel van een zelfdragende carrosserie; dat wil dan zeggen dat er geen apart chassis nodig is voor alle onderdelen.
tekst: autobussenwebsite.nl
Integro
Integro, type autobus van Mercedes Benz. De Integro is de opvolger van de O 408 en wordt in Nederland hoofdzakelijk ingezet als HOV-snelbus.

tekst: autobussenwebsite.nl
Intercity
Intercity, benaming voor een trein die op enkele (grote) plaatsen stopt maar andere (kleinere) plaatsen links laat liggen. In 1970 wordt de Intercity als 40-steden-tempo-trein bij de NS ingevoerd. De intercity is in het begin nog onderscheidend t.o.v. de snel- en de stoptrein. In 2007 worden alle bestaande sneltreinen en Intercity's geëxploiteerd als zijnde Intercity, d.w.z. de benaming sneltrein wordt afgeschaft. Van meet af aan zijn de Intercitytreinen geel met een blauwe baan rondom ramen en deuren.
tekst: autobussenwebsite.nl
Interliner
Interliner, snelbus in verschillende verschijningsvormen. Zie verder bij Interliner (groen) en (grijs).
tekst: autobussenwebsite.nl
Interliner Grijs
Interliner (grijs), snelbusconcept in de regio Haaglanden voor de middellange afstand. Ingevoerd in 2002, in 2012 verdreven door de Qliner van Arriva.
tekst: autobussenwebsite.nl
Interliner Groen
Interliner (groen), snelbus voor lange verbindingen. In 1994 begonnen onder VSN-vlag (en uitgevoerd door de dan opererende streekvervoerbedrijven), thans een product van o.m. Connexxion en de BBA. Op de Interliner geldt het HOV-(trajectgebonden) tarief. Het assortiment strippenkaarten (max. t/m 19 strippen) en abonnementen (1 t/m 6-ster) is tot 2007 ook geldig, in de spitstijd met toeslag. Vanaf 2007 zijn, wegens een wijziging in het HOV-tarief voor de lange afstand, strippenkaarten met 20 strippen en het gehele assortiment abonnementen (1 t/m 6-ster en N-ster) geldig, in de spitstijd met toeslag. Voor sommige Interliners is alleen het HOV-tarief geldig. In 2012 wordt de strippenkaart in zijn geheel afgeschaft, het N-ster-abonnement is nog wel geldig. Eind 2012 is er alleen nog een snelbus met de naam Interliner tussen Rotterdam en Zierikzee, de overige lijnen hebben allemaal andere namen gekregen. In 2015 wordt er een nieuw kleurenschema DoorZeeland ingevoerd en verdwijnt de naam Interliner van de bussen waarvan de diensten door reisbureau Van Oeveren als onderaannemer worden uitgevoerd, maar het lijnnummer 395 blijft gehandhaafd.

tekst: autobussenwebsite.nl
Italbus S.A.
Italbus S.A. is sinds 2004 een Argentijnse carrosseriebouwer in Buenos Aires. Er worden bussen gebouwd op chassis van Mercedes Benz.
Buenos Aires - Colectivo 152 - 120209 111934
Foto: Barcex, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Omschrijving: Mercedez-Benz OH 1618 L-SB/Italbus Tropea-bus met wagenparknummer 23 van vervoerder Empresa Tandilense S.A. als lijn 152 in Buenos Aires in Argentinië
Zie ook: De website van Italbus (Spaanstalig)
tekst: autobussenwebsite.nl